पंखे कसे फिरतात?

पंखे कसे फिरतात?

 

एक पंखा ज्यापासून बनलेला असतो, त्यात एक मोटर असते जी विद्युत प्रवाहावर चालते आणि तिला पंख्याची पाती एका दांडीने जोडलेली असतात. या मोटरच्या कण्डेन्सरच्या शाफ्टच्या फिरण्यामुळे ही दांडी स्वतःच्या अक्षाभोवती गोल फिरत राहते आणि पंख्याची पातीही विविध गतीत फिरविते, ही गती  मोटरला जी गती ठेवली असेल त्यावर अवलंबून असते.  पात्यांची संख्या आणि मोटरची फिरण्याची प्रति मिनिट सर्वसामान्य गती बदलू शकतात.

प्रत्येक पाते थोडेसे कललेले असते आणि जेव्हा ही कललेली पाती हवेत फिरतात, तेंव्हा ती त्यांच्या समोरील हवेला पुढे ढकलतात. प्रत्येक पाते सतत ही  क्रिया करत असते आणि त्याचा परिणाम म्हणून खेळत्या हवेचा प्रवाह तयार होतो. पंखा स्वतःच्या मागच्या क्षेत्रातील हवा घेतो आणि ती समोरच्या बाजूला  फेकतो. पंखा हवेत एक हालचाल निर्माण करतो, त्यामुळे उबदार, कमी दाट हवा वर जाते आणि थंड, दाट हवा खाली उतरू लागते, अशा प्रकारे एक थंडावा  निर्माण होतो.

सर्व पंखे त्यांच्या क्षेत्रातील हवा हलविण्याचे काम करतात. ही हवेतील हालचाल एक प्रवाह निर्माण करते, ज्याची पंख्याच्या परिसरातील कुणाही व्यक्तिच्या  त्वचेवर जाणीव होते. हवा, अशा प्रकारे, व्यक्तिच्या घामाचे जलद बाष्पीभवन करून त्वचा थंड करते.

सर्व पंखे, हाताने चालवायचे आणि इलेक्ट्रिकवर चालणारे, एका खोलीतील किंवा जागेतील हवा हलवतात, फक्त इलेक्ट्रिकवर चालणारे पंखे थंडावा   परिणामकारक रीतीने निर्माण करण्यात अधिक कार्यक्षम असतात. कारण हे आहे की स्वहस्ते पंखा चालविल्यामुळे ऊर्जा खर्च होऊन शरीरात उष्णता निर्माण होते आणि पंख्याची हवा त्याच्या विरूद्धची प्रतिक्रिया पुरेशी करू शकत नाही. इलेक्ट्रिकवर चालणाऱ्या पंख्यांच्या गतीमुळे हवेचा दाब बदलतो  आणि तापमान कमी होते.

छतावरचे पंखे, पहिल्यांदा, युनायटेड स्टेट्स मध्ये,  इ.स. १८६० आणि १८७० च्या दशकाच्या सुरुवातीस दिसू लागले आणि ते खडकाळ पर्वतातील प्रवासा दरम्यान, सरदार पत्नी मेलीस्सा रेनाल्डी यांनी डिझाइन केलेले होते. त्या वेळी, त्यांना कोणत्याही स्वरूपातील विद्युत मोटरीद्वारे शक्ती पुरवलेली नव्हती. त्याऐवजी, पाण्याच्या एका वाहत्या प्रवाहासह एक टर्बाइन संयुक्तपणे वापरली जात होती, त्याचा उपयोग करून एक पट्ट्यांची प्रणाली चालविली जात असे जी दोन पाती पंख्यांच्या युनिट्सची पाती फिरवित असत. या प्रणालीत, अनेक पंख्यांची युनिट्स सामावू शकत होती आणि त्यामुळे स्टोअर्स, रेस्टॉरंट्स आणि कार्यालयात ती लोकप्रिय होऊ शकली.

 

मराठी